علائم آبله میمونی و روش های پیشگیری آن

آبله میمونی یک بیماری نادر است که در اثر عفونت با ویروس آبله میمونی ایجاد می‌شود. ویروس آبله میمونی از خانواده ویروس‌هایی است که شامل ویروس واریولا (عامل آبله)، ویروس واکسینیا (مورد استفاده در واکسن آبله) و ویروس آبله گاوی است.

آبله میمونی اولین بار در سال ۱۹۵۸، در زمان شیوع بیماری شبیه به آبله در بین میمون‌هایی که برای تحقیق نگهداری می‌شدند، کشف شد، از این رو آبله میمونی نامگذاری شد. اولین مورد انسانی آبله میمونی در سال ۱۹۷۰ در جمهوری دموکراتیک کنگو ثبت شد.

مواردی از آبله میمونی در خارج از آفریقا به دلیل سفرهای بین المللی یا واردات حیوانات، در ایالات متحده، اسرائیل، سنگاپور و بریتانیا رخ داده است.

مخزن طبیعی آبله میمونی ناشناخته باقی مانده است. با این حال، جوندگان آفریقایی و میمون‌ها ممکن است حامل ویروس باشند و افراد را آلوده کنند.

علائم و نشانه‌های آبله میمونی

در انسان علائم آبله میمونی مشابه علائم آبله، اما خفیف‌تر است.

آبله میمونی با تب، سردرد، دردهای عضلانی و خستگی شروع می‌شود. تفاوت اصلی بین علائم آبله و آبله میمونی در این است که آبله میمونی باعث تورم گره‌های لنفاوی (لنفادنوپاتی) می‌شود، در حالی که آبله اینطور نیست. دوره کمون (دوره بین آلودگی به عفونت تا بروز علائم) برای آبله میمونی معمولاً ۷ تا ۱۴ روز است اما ممکن است این دوره بین ۵ تا ۲۱ نیز روز باشد.

بیماری با علائم زیر شروع می‌شود:

• تب
• سردرد
• دردهای عضلانی
• كمر درد
• تورم گره‌های لنفاوی
• لرز
• خستگی

در عرض ۱ تا ۳ روز (گاهی اوقات طولانی‌تر) پس از بروز تب، بیمار دچار بثورات پوستی می‌شود که اغلب از صورت شروع شده و سپس به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابد.

ضایعات، قبل از برطرف شدن، مراحل زیر را طی می‌کنند:

• ماکول: ضایعات مسطحی که اندازه آن‌ها کمتر از یک سانتی‌متر است.
• پاپول: برآمدگی کوچک و کاملاً مشخص در پوست است.
• وزیکول: کیسه‌ای پر از مایع شفاف با دیواره نازک است.
• پوسچول: ضایعات تاول مانند کوچک، ملتهب، پر از چرک بر روی سطح پوست هستند.
• دلمه

این بیماری معمولاً ۲ تا ۴ هفته طول می‌کشد.

میزان مرگ و میر آبله میمونی در آفریقا، ۱ نفر از هر ۱۰ نفر مبتلا به این بیماری است.

روش‌های انتقال آبله میمونی کدامند؟

انتقال ویروس آبله میمونی زمانی اتفاق می‌افتد که از طریق حیوان، انسان یا مواد آلوده به ویروس، با ویروس تماس پیدا کنیم. ویروس می‌تواند از طریق پوست آسیب‌دیده (حتی اگر آسیب قابل مشاهده نباشد)، دستگاه تنفسی یا مخاط (چشم، بینی یا دهان) وارد بدن شود. انتقال از حیوان به انسان ممکن است از طریق گاز گرفتن یا زخمی کردن، فراوری گوشت، تماس مستقیم با خون و ترشحات بدن حیوان، یا تماس غیرمستقیم با مواد دفعی حیوان رخ دهد.

تصور بر این است که انتقال از انسان به انسان عمدتاً از طریق قطرات تنفسی بزرگ اتفاق می‌افتد. قطرات تنفسی معمولاً نمی‌توانند بیش از چند متر حرکت کنند، بنابراین برای انتقال از طریق تماس چهره به چهره، مدت زمان طولانی لازم است. سایر روش‌های انتقال از انسان به انسان شامل تماس مستقیم با ترشحات یا مواد دفعی و نیز تماس غیرمستقیم مثلا از طریق لباس‌ها یا ملحفه‌های آلوده است.

میزبان اصلی بیماری آبله میمونی هنوز ناشناخته است، اگرچه تصور بر این است که جوندگان آفریقایی ممکن است در انتقال این بیماری نقش داشته باشند.

پیشگیری از آبله میمونی

برای پیشگیری از ابتلا به ویروس آبله میمونی اقدامات متعددی وجود دارد:

• از تماس با حیواناتی که می‌توانند حامل ویروس باشند (از جمله حیواناتی که مشکوک به بیماری هستند یا لاشه حیوانات در مناطقی که آبله میمونی شایع است) خودداری کنیم.
• از تماس با موادی که با حیوان بیمار در تماس بوده است خودداری کنیم.
• بیماران آلوده را از افرادی که در معرض خطر عفونت هستند، جدا کنیم.
• پس از تماس با افراد یا حیوانات آلوده، بهداشت دست را به خوبی رعایت کنیم. به عنوان مثال، شستن دست‌ها با آب و صابون یا استفاده از ضدعفونی کننده‌های دست مبتنی بر الکل ضروری است.
• هنگام مراقبت از بیماران از تجهیزات حفاظت فردی (ماسک، دستکش و …) استفاده کنیم.

سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA)، واکسن JYNNEOS که یک واکسن ویروس زنده ضعیف شده است، را برای پیشگیری از آبله میمون تایید کرده است.

درمان آبله میمونی

در حال حاضر، هیچ درمان قطعی و اثبات شده‌ای برای عفونت ویروس آبله میمونی وجود ندارد. در صورت لزوم می‌توان برای کنترل شیوع آبله میمونی از واکسن آبله و بعضی داروهای ضدویروسی استفاده کرد.

واکسن آبله و آبله میمونی

از آنجایی که ویروس آبله میمونی ارتباط نزدیکی با ویروس ایجاد کننده آبله دارد، واکسن آبله می‌تواند از افراد در برابر ابتلا به آبله میمونی نیز محافظت کند. اطلاعات فعلی نشان می‌دهد که واکسن آبله حداقل ۸۵ درصد در پیشگیری از آبله میمونی موثر است. دانشمندان بر این باورند که واکسیناسیون حتی پس از قرار گرفتن در معرض آبله میمونی، ممکن است به پیشگیری از بیماری یا کاهش شدت آن کمک کند.

در حال حاضر، با توجه به ریشه‌کن شدن آبله، واکسن آبله در دسترس عموم مردم و جز برنامه واکسیناسیون کشوری قرار ندارد.

منابع: Centers for Disease Control and Prevention

IR-۰۶۲۳-ABD-۸۱۶۵-AS